خواص چشمه های آب گرم
چشمه هاي آب گرم و معدني در نقاطي از زمين پديد مي آيند كه در آنها شرايط مورفولوژي ، تكتونيكي ، ماگمايي و جوي فراهم آمده باشد. در ايران چشمه هاي معدني و گرم بسيار است و اين به سبب فعاليت گسترده آتشفشاني در سراسر اين مرزو بوم و تكرار چرخه هاي آن از زمانهاي بسيار دور تا عهد حاضر است .
آب معدني به آبي اطلاق ميشود كه بطور طبيعي از زمين خارج مي شودو باآبهاي معمولي ( آشاميدني) از نظر تعداد و نوع مواد معدني و گاز هاي محلول در آن فرق داشته باشد. در اغلب چشمه هاي معدني و گرم ، گازهاي زيادي مانند ئيدروژن سولفوره (H2O) ، دي اكسيد كربن و مواد راديواكتيو وجود دارد.
آبهاي معدني و گرم ايران به 11 نوع تقسيم شده است كه بر روي نقشه آبهاي معدني و گرم ايران به رنگهاي استاندارد بين المللي (ZAH) نشان داده شده است.
استفاده از آبهاي معدني و گرم در ازمنه قديم مورد توجه بشر بوده است و ميتوان تاريخ شروع آنرا با تاريخ تمدن بشري همزمان دانست.
اغلب گازهاي موجود در آب اثر درماني دارند و استفاده صنعتي از آنها نيز در برخي از كشورها رايج است و ديگر آن كه پاره اي از اين آبها بصورت آشاميدني عرضه ميشود.
تاريخچه آبهاي معدني و گرم
مطالعه آبهاي معدني و گرم در ايران در سال 1306 شروع گرديد و در سال 1307 اولين چشمه آب معدني در آبعلي ( جاده هراز ) مورد استفاده قرار گرفته است .
در سال 1353 سازمان زمين شناسي كشور مطالعه و بررسي چشمه هاي معدني ايران را جزء برنامه كارهاي تحقيقاتي خود قرار داد و در حدود چهارصد چشمه آب معدني و گرم موجود در ايران را از نظر زمين شناسي و تكتونيك و منشاء مورد مطالعه قرار داد كه حاصل آن مطالعات بصورت نقشه آبهاي معدني و گرم با مقياس 000/500/2: 1 در سال 1369 توسط اين سازمان چاپ و نشر گرديده.
مطالعه دقيق تر بر روي قسمتي از آبهاي معدني و گرم ايران و تعيين خواص درماني آنها درسال 1340 توسط رشته آبشناسي دانشكده داروسازي دانشگاه تهران آغاز گشت و نتيجه اين مطالعات و بررسيها بصورت جزوه در آرشيو دانشكده داروسازي دانشگاه تهران موجود است.
به طورکلی چشمه های آبگرم به دو نوع تقسیم می شوند. چشمه هایی که منشا ایجاد آنها حوادث طبیعی است و چشمه هایی که از بخار خمیره سنگ های سوزان درون پوسته زمین به وجود آمده اند
آب گرم
ورتون از دسته آب هاي كلروره بي كربناته و سولفاته گرم است. خواص درماني استحمام در اين آب عبارت است از : تسكين دهندگي دردهاي
عصبي و رماتيسمي و به سبب وجود سديم در تركيب آن خاصيت ملين دارد و در صورت نوشيدن موجب ازدياد ترشح معده مي گردد و سرانجام به سبب وجود آهن در تركيب آن در درمان كم خوني موثر است
چشمه آب معدني صالح معروف به آب صالح در ارتفاع 300 متري کوه اشک قمصر واقع در منطقه فرقهان با چشم اندازي زيبا و بديع جاري مي باشد .
اين چشمه داراي خواص بسيار مثبت و مطلوب خاصه در جهت تسکين و التيام آلام بيماران پوستي و ... که متاسفانه عليرغم برخورداري از ويژگي هاي چشمگير تاکنون ناشناخته مانده است . آبي که از اين چشمه خارج مي شود ، سرشار از املاح سولفات بي کربنات ، کلرور ، آهن و روي مي باشد .
شهردار قمصر افزود : نتايج به دست آمده ، بسيار قابل ملاحظه و تامل ، حيرت انگيز بوده ، چرا که خصوصيات معدني و درماني اين چشمه برابر و مطابق با نمونه هاي بزرگ کشور از جمله چشمه سرعين و آب گرم محلات و با اين تفاوت که بر اثر عدم توجه منطقي و درست ، چشمه معدني آب صالج مهجور مانده است . لذا اکنون که اين ذخيره الهي در شهر توريستي قمصر واقع شده نيازمند سرمايه گذاري و توجه مسئولان ذيربط در امر گردشگري کشور مي باشد .
مهندس صادقي ايجاد يک مجتمع آب درماني در کنار اين چشمه را در چند بعد حائز اهميت دانست و استفاده بهينه از خواص و شفابخش بودن آن براي امراض پوستي و جلدي جهت استفاده شهروندان را در راستاي جذب توريست و گردشگر در طول سال و عمران و آباداني، رونق و شکوفايي اقتصاد اين خطه موثر دانست .
چشمه آب درماني صالح يکي از چشمه هاي بي نظير در سطح کشور و براي درمان بيماري هاي رماتيسم ، کم خوني و گوارش موثر بوده و تسکين دهنده ، اشتهاآور و ملين و با اثر ضد تورمي موضعي نيز مي باشد.
وي در پايان افزود : با سرمايه گذاري و ايجاد ايستگاه هاي مناسب (دوش ، استخر و ...) درماني در سرچشمه و پايين آن به همراه مراکز تفريحي ، اقامتي و در صورت کاپيتاژ صحيح و رفع آلودگي ميکروبي و نيز لايروبي مناسب آن ، مي توان يک مرکز آب درماني تاسيس و منطقه را که فاقد چنين امکاناتي مي باشد از تاثيرات اجراي اين پروژه نظير افزايش اشتغال ، کاهش مشکلات بهداشتي ، درماني و جذب گردشگر بهره مند ساخت .